ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Ֆիզիկական հետազոտությունների ինստիտուտում առաջին անգամ փորձարարորեն և տեսականորեն ցույց է տրվել ալկալիական մետաղների ատոմական «անշարժ անցումների» գոյությունը, որոնք կարող են լինել ատոմական անցումների հաճախության նշիչներ:
Ատոմի գերնուրբ կառուցվածքի մակարդակների մագնիսական ենթամակարդակները արտաքին մագնիսական դաշտում «խառնվում» են։ Ենթամակարդակների «խառնումը» չի կրում անկանոն բնույթ։ Այն բերում է ատոմական անցումների հավանականությունների և հաճախային շեղումների փոփոխության։ Այս «խառնման» հետևանքներից են ի սկզբանե «արգելված անցումների»՝ մագնիսականորեն ինդուկցված անցումների առկայությունը և դրանց ազդեցությունը շրջանային դիքրոիզմում, էլեկտրամագնիսականորեն ինդուկցված թափանցելիությունում և այլն։ Ատոմական ենթամակարդակների «խառնման» հետևանքներից է համարյա «անշարժ անցումների» գոյությունը։ Այդ անցումների հաճախային շեղումները մնում են համարյա անփոփոխ մագնիսական դաշտի բավական մեծ տիրույթում։ Տեսական և փորձարարական հետազոտությունների արդյունքում աշխատության հեղինակները՝ Արմեն Սարգսյանը, Արա Տոնոյանը, Դավիթ Սարգսյանը, ցույց են տվել «անշարժ անցումների» գոյությունը, դրանց հաճախային շեղման դիրքի համեմատական անշարժությունը։
![](https://www.sci.am/images/2021/211013_134515_b_20211013_ga1_3.jpg)
Գիտնականները ցույց են տալիս, որ պահպանվում են սպեկտրալ անցումների հաճախությունների դիրքերը և ամպլիտուդները, ինչը կիրառելի է քանակական սպեկտրասկոպիայի համար: Առաջարկվող տեխնիկան հաջողությամբ կիրառվել և փորձարկվել է գերճնշման պառակտման և ատոմային անցման հավանականությունների չափման, ատոմային հաճախականության հղման մշակման, իզոտոպային առատության որոշման, ատոմ-մակերևույթ փոխազդեցության ուսումնասիրության և ատոմային անցման հաճախության մագնիսական դաշտով պայմանավորված փոփոխության որոշման համար:
Հետազոտության արդյունքները տպագրվել են միջազգային գիտական առաջատար ամսագրերում՝ «The European Physical Journal», «Журнал экспериментальной и теоретической физики», «Optics Letters»:
Հետազոտությունն իրականացվել է ՀՀ գիտության կոմիտեի ֆինանսական աջակցությամբ՝ Ֆրանսիայի Բուրգունդիայի համալսարանի պրոֆեսոր Կլոդ Լերուայի լաբորատորիայի հետ համագործակցությամբ:
![](https://www.sci.am/images/2021/211013_133756_b_20211013_ga1_1.jpg)
![](https://www.sci.am/images/2021/211013_133800_b_20211013_ga1_2.jpg)
13.10.2021թ.
ՀՀ ԳԱԱ Տեղեկատվական-վերլուծական ծառայություն