National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Grigori Gabrielyants
Dr., professor
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
International cooperation
Youth programs
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Sitemap
COVID-19
Young Scientist Tribune
Զորայր Մարդիյան

«Գիտության ոլորտի հետևողական զարգացում է պետք»

   ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոնի երիտասարդ գիտնական Զորայր Մարդիյան. «Այսօր մենք ունենք ներքին և արտաքին անվտանգության լուրջ խնդիր: Պետք է հետևողականորեն զարկ տալ գիտությանը՝ երկարաժամկետ տեսլականով, որպեսզի մեր գիտելիքները լիովին ծառայեցնենք այս վիճակից դուրս գալու նպատակին»:

   Զորայր Մարդիյանը ծնվել է Արցախում, Ասկերանի շրջանի Խաչմաչ գյուղում: Սովորել է Արցախի պետական համալսարանի քիմկենսաբանական ֆակուլտետի քիմիայի բաժնում, այնուհետև անցել է զինվորական ծառայության, որն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է Երևանի պետական համալսարանում: Ներկայում Զորայրը ղեկավարում է ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոնի ամինաթթուների և պեպտիդների սինթեզի լաբորատորիան, ունի 2 տասնյակից ավելի հրատարակված գիտական հոդվածներ և թեզիսներ: Զորայրը նաև 2020 թվականին Ադրբեջանի կողմից հրահրված 44-օրյա պատերազմի կամավոր է:

   Գիտություն և համագործակցություն

   Զորայր Մարդիյանը վերապատրաստվել է Գերմանիայի Ռոստոկի պետական համալսարանում, որտեղ իրականացրել է իր մագիստրոսականը և ատենախոսական աշխատանքի մի մասը՝ կապված նոր ոչ սպիտակուցային ամինաթթուների ստացման հետ՝ պրոֆեսոր Պետեր Լանգերի ղեկավարմամբ: Իսկ մյուս մասն իրականացրել է ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոնում՝ կենտրոնի տնօրեն, ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահ, ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանի ղեկավարմամբ:
   «Գերմանիայում զբաղվել եմ քրոս-համակցման ռեակցիաների ուսումնասիրմամբ, որով էլ իրականացրել եմ իմ գիտական հետազոտությունները ասիմերիկ սինթեզի բնագավառում նոր ոչ սպիտակուցային ամինաթթուների ուղղությամբ: Ստացել ենք 100 և ավելի ոչ սպիտակուցային նոր ամինաթթուներ՝ հիմնականում կողմնային շղթայում չհագեցած խմբեր պարունակող: Աշխատանքը հրատարակվել է տեղական և միջազգային գիտական ամսագրերում (https://www.researchgate.net/scientific-contributions/Zorayr-Z-Mardiyan-2089183794): Ներկայում ևս աշխատում ենք այդ ուղղությամբ և զուգահեռ մտածում ավելի դյուրին դարձնելու այդ մեթոդներն ամինաթթուների ստացման բնագավառում, - ասաց Զորայր Մարդիյանը:

   «Ամինաթթուները լայն կիրառություն ունեն բժշկության, դեղագործության, գյուղատնտեսության բնագավառներում: Դրանք համարվում են սպիտակուցների կառուցվածքային բաղադրամասեր, և կենսական մեծ դեր են խաղում օրգանիզմի կենսագործունեության համար: Ամինաթթուները կարևորվում են իրենց օպտիկական մաքրությամբ և  ակտիվությամբ, իսկ դա ապահովելու համար անհրաժեշտ են կատալիզատորներ: Շուրջ 30 տարի և ավել այդ ուղղությամբ զբաղվել և զբաղվում են Բելակոնի և Սաղյանի կողմից ղեկավարած խմբերը: Այժմ աշխատում ենք ստանալ ավելի դյուրին կատալիզատորներ, որոնք ավելի մատչելի կլինեն, և ավելի հեշտ կլինի սինթեզել նոր ամինաթթուներ», - ասաց նա:

   Ամինաթթուների և պեպտիդների սինթեզի լաբորատորիան սերտ համագործակցում է նաև Մոսկվայի Նեսմեյանովի անվան էլեմենտօրգանական միացությունների ինստիտուտի հետ: «Ունենք համատեղ ծրագիր, որով մշակում ենք տարբեր սինթեզի ուղղություններ, տարբեր մեթոդներ, համապատասխանեցնում ենք մեր կոմպլեքսներին և սինթեզներին», - ասաց Զորայր Մարդիյանը:
   Նա նշեց, որ կա արդյունավետ համագործակցություն ՀՀ ԳԱԱ Նուրբ օրգանական քիմիայի ինստիտուտի, Երևանի պետական համալսարանի ֆարմացիայի ինստիտուտի և քիմիայի ֆակուլտետի հետ: «Վստահ եմ, որ գիտությունը, մասնավորապես քիմիան, զարգանում է համագործակցության, փորձի փոխանակման, անհրաժեշտ միջոցների առկայության շնորհիվ, որոնց արդյունքում գեներացվում են նոր գաղափարներ», -նշեց Զորայր Մարդիյանը:
 
   Կենսատեխնոլոգիան՝ շարժիչ ուժ տնտեսության համար
 
   «Այսօր մեր երկրում ֆորս-մաժորային իրավիճակ է. ներդրումների մասին խոսելը շատ դժվար է, ունենք ներքին և արտաքին անվտանգության լուրջ խնդիրներ: Պետք է կենտրոնացնենք մեր ունեցածը, և մեր գիտելիքները ծառայեցնենք րոպե առաջ այս վիճակից դուրս գալու համար: Հիմա տեխնոլոգիաների զարգացման դարաշրջան է, և կենսատեխնոլոգիան կարող է դառնալ շարժիչ ուժ մեր տնտեսության համար: Այսօր ամեն ինչը հիմնված է գիտության վրա: Պետք է ամեն կերպ զարգացնենք մեր գիտությունն ու պետությունը», - վստահ է Զորայր Մարդիյանը:
 
   Ինչ է պետք երիտասարդ գիտնականներին

   Զորայրը կարևորում է հետթեկնածուական կարգավիճակի (PostDoc) համակարգը. «Կարծում եմ, որ PostDoc-ը մոտիվացիա ու խթանիչ ուժ կլինի ավելի բարձր մակարդակի հասնելու համար»: Նա նշում է նաև գիտական նախաձեռնությունների դերն ու ակտիվությունը երիտասարդ գիտնականների  առաջընթացի գործում: «Օրինակ, «Գիտուժ»-ի նման նախաձեռնությունները ևս նոր համագործակցություններ են ստեղծում: Ինչպես ասում են՝ մեկ խելքը լավ է, մի քանիսն՝ ավելի լավ: Համագործակցելով և աշխատելով կարող ես ամեն ինչի հասնել», - վստահ է երիտասարդ գիտնականը:

    Մոնիկա Երիցյան


Notices
Publications in Press
07/11/2024

Հիդրոպոնիկ բույսերի արդյունավետությունն ու դրամաշնորհները
1lurer.am
01/11/2024

Կանցկացվի Հայաստանի գիտական համայնքի «Ամենամյա ամփոփիչ գիտաժողով - 2024» գիտական միջոցառումը
hesc.am
31/10/2024

Մեկնարկել է «Հեռավար լաբորատորիաների հիմնադրման ծրագիր - 2025» մրցույթի հայտերի ընդունումը
hesc.am
30/10/2024

Археологи открыли неизвестный храм Урарту. Дневная поверхность
proshloe.com
This site has been visited
7 156 113

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  16:48, 21/11/2024 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - Presidium Members
Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions - International cooperation
Youth programs - Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal
Publications in Press - Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune - Our Honored Figures - Announcements - Sitemap - COVID-19
© Copyright 1998-2024 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am